स्टोरेज डिव्हाईस काय आहे आणि किती प्रकारचे आहेत - What is Storage Device and its Types in Marathi
स्टोरेज डिव्हाईस काय आहे? (What is storage device in marathi) हा प्रश्न अनेकांच्या मनात कधी न कधी आलेला असेलच परंतु खूप शोधूनही detailed माहिती मराठी मध्ये कुठेच उपलब्ध नसेल. त्यामुळेच खूप साऱ्या लोकांना खऱ्या अर्थाने data storage devices काय आहे आणि त्याचे किती Types आहेत याविषयी परिपूर्ण माहिती नाहीये.
जसे की याच्या नावातच आपल्याला कळते की काही असे device म्हणजेच उपकरण आहे त्याचा वापर हा data किंवा information ला digitally store करण्यासाठी होतो.
याला alternatively digital storage, storage media, storage medium किंवा storage device या नावाने ओळखले जाते. हे काही या प्रकारचे hardware device आहेत जे data किंवा information ला digitally store करून ठेवतात. यात temporary आणि permamant असे दोन्ही सेव्हिंग टाईप आहेत. त्यांचा मुख्य उद्देश हा data store करणे हाच असतो.
जर आपण computer ची चर्चा करू तर data storage अशा जागेवर होते जे data ला electromagnetic आणि optical form नाध्ये store करते. त्यामुळे जेव्हा गरज असेल तेव्हा computer processor हा data सहज access करू शकेल.
तर कुठलीही वेळ न गमावता जाणून घेऊयात की हे Storage Devices काय असतात आणि त्याचे Types काय आहेत.
जसे की आम्ही पहिलेच सांगितले आहे की storage device त्यांना म्हणले जाते जे data आणि information गरजेनुसार temporarily किंवा permanently स्टोअर करते. हे डेटा digitally store करते.
Storage Device एक असा computer hardware असतो ज्याचा वापर हा data सुरक्षित रुपात सेव्ह आणि गरजेनुसार वापरासाठी उपलब्ध करून देतो. हे information ला short-term किंवा long-term साठी स्टोअर करू शकतात.
हे storage device तुम्हाला कॉम्प्युटर च्या किंवा सर्व्हर च्या आत किंवा बाहेर बघायला मिळतील. तर या Storage Device ला Storage medium किंवा storage media या नावाने देखील ओळखले जाते.
कोणत्याही कॉम्प्युटर डिव्हाईस चा हा एक महत्वाचा भाग असतो. हे वेगवेगळ्या आकारात आणि प्रकारात उपलब्ध असतात. त्यांचा आकार आणि प्रकार त्यांच्या functionality आणि वापरावर अनुसरून असतो.
Storage Device चे प्रकार
Computers मध्ये जे Storage Devices वापरात आणले जातात ते मुख्यतः चार प्रकारचे असतात. चला तर मग या storage device च्या वेगवेगळ्या प्रकारांविषयी जाणून घेऊयात.
Primary Storage Device
Secondary Storage Device
Tertiary Storage Device
Off-line Storage Device
Primary Storage Device
या primary storage device ला main memory देखील म्हणले जाते.
ही ती direct memory असते जी Central Processing Unit (CPU) एका MEMORY BUS द्वारे Access करत असते.
हे स्टोरेज डिव्हाईस volatile असतात.
त्यांची memory ही temporary असते, म्हणजेच device switch off किंवा reboot केले असता त्यांची पूर्ण memory erase होते.
उदाहरण
RAM
ROM
Cache
Secondary Storage Device
हे secondary storage devices असे storage device असतात जे Central Processing Unit ला directly accessible नसतात.
यात input आणि output channels चा वापर केलेला असतो. हे डिव्हाईस संगणका सोबत external असतात आणि Connect करण्यासाठी 2 चॅनल दिलेले असतात.
हे non volatile असतात आणि सोबतच यांची storage capacity ही primary storage devices च्या तुलनेत जास्त असते.
या प्रकारचे स्टोरेज हे permanent असतात, जोपर्यंत कोणी external factor त्याला erase करत नाही.
यात दोन्ही internal आणि external memory येतात.
उदाहरण
Hard Disc
Tertiary Storage Device
या tertiary storage devices इतक्या जास्त महत्वाच्या नसतात आणि शक्यतो पर्सनल कॉम्प्युटर चा भाग नसतात.
बघितले गेले आहे की यात robotic mechanism चा वापर केलेला असतो. हे या removable mass storage media ला स्टोरेज डिव्हाईस मध्ये mount किंवा disconnect करतात.
या प्रकारच्या storage device मध्ये robotic functions चा वापर केला जातो.
यात पुन्हा पुन्हा मनुष्याच्या हस्तक्षेपाची गरज नसते आणि ते automatically आपले काम करण्यास सक्षम असतात.
हे एक Comprehensive Computer storage system असते जी खूप स्लो असते. त्यामुळे यांचा वापर हा data archive करण्यासाठी केला जातो. हा data पुन्हा पुन्हा वापरण्याची गरज नसते.
उदाहरण
Magnetic Tape
Optical Disc
Off-line Storage Devices
या offline storage devices ला disconnected storage देखील म्हणले जाते.
ही एक अशी Computer Data Storage असते जी Processing Unit च्या कंट्रोल मध्ये नसते.
कोणतेही कॉम्प्युटर त्याला access करणार असेल तर त्या डिव्हाईस ला पहिले मनुष्याच्या मदतीने कनेक्ट करावे लागते.
अशा प्रकारच्या storage device ला disconnected किंवा removable storage देखील म्हणले जाते.
उदाहरण
Floppy Disc
Zip Diskette
USB Flash Drive
Memory Card
आपण काय शिकलात?
आम्हाला पूर्ण आशा आहे की तुम्हाला स्टोरेज डिव्हाईस म्हणजे काय (What is Storage Device in Marathi) आणि त्याचे किती types असतात? याविषयी संपूर्ण माहिती दिली आहे. आशा बाळगतो की Storage device विषयी संपूर्ण माहिती तुम्हाला कळाली असेल.
तुम्हाला आमच्या या लेखाच्या विषयी काहीही प्रश्न, शंका किंवा माहितीत भर घालायची असेल तर खाली कमेंट बॉक्स मध्ये नक्की सांगा. तुमच्या कमेंट ला उत्तर देण्याचा आम्ही नक्की प्रयत्न करतो. तुम्हाला हा लेख storage Device काय आहे आणि याचे किती प्रकार आहेत? कसा वाटला हे Comment मध्ये लिहून नक्की सांगा.